Contúirtí Líonraithe

Site:	UniCampus
Course:	Sábháilteacht, Slándáil agus Eitic Dhigiteach
Book:	Contúirtí Líonraithe

Printed by:	Guest user
Date:	Sunday, 8 June 2025, 1:42 AM

Description

Hooded figure using laptop and phone in dark room

Cóipcheart: Kleber Cordeiro

Table of contents

1. Na Bagairtí ar WLAN
2. Ionsaithe Cúléisteachta
3. Ionsaithe Gníomhacha

1. Na Bagairtí ar WLAN

Baintear úsáid as WLAN i ngach áit na laethanta seo, ó thithí príobháideacha go dtí gréasáin mhóa corporáideacha toisc a gcuid solúbthachta agus an éascacht a bhaineann lena suiteáil chomh maith leis an cost-éifeachtúlacht a bhaineann leo. Toisc go bhfuil WLAN ar fáil go forleathan anois tá seans níos mó go ndéanfar ionsaí ar líonraí WLAN áfach.

Is féidir le hionsaithe a bheith cúléisteach nó gníomhach.

2. Ionsaithe Cúléisteachta

Glaoitear ionsaí cúléisteachta ar ionsaithe nuair a dhéanann an t-ionsaitheoir iarracht faisnéis a ghoid nuair atá sí á tarchur nó á fáil ag an líonra. Tá sé an-deacair na cineálacha ionsaithe seo a aimsiú mar ní athraíonn an t-ionsaitheoir na sonraí. Seo a leanas dhá chineál ionsaithe cúléisteachta:

Anailís Tráchta
Is ionsaí anailís tráchta ann ná nuair a idircheapann agus imscrúdaíonn an t-ionsaitheoir trácht ar an ngréasán/líonra chun faisnéis a dhéaduchtú ó phatrúin chumarsáide (suíomh, óstaigh, minicíocht agus fad na dteachtaireachtaí malartaithe).

Cúléisteacht
Is ionsaí cúléisteachta ann ná nuair a éiríonn leis an ionsaitheoir rochtain a fháil ar an trácht ar an líonra agus léann sé na teachtaireachtaí atá á dtarchur trasna an líonra. Go hiondúil bíonn na hionsaitheoirí ag faire amach d’eolas rúnda gur féidir leo a dhíol do chuspóirí coiriúla.

Is minic go ndéanann haiceálaithe ionsaithe cúléisteachta sula ndéanann siad ionsaithe eile.

3. Ionsaithe Gníomhacha

Ar an lámh eile, is éard atá i gceist le hionsaithe gníomhacha ná nuair a fhaigheann an t-ionsaitheoir rochtain ar an bhfaisnéis ar an líonra ach nuair a athraíonn siad an fhaisnéis sin. Seo roinnt samplaí d’ionsaithe gníomhacha:

Rochtain Neamhúdaraithe
Seo nuair a dhéanann ionsaitheoir iarracht rochtain a fháil ar an líonra uilig nó nuair a dhéanann siad iarracht rochtain a fháil ar na seirbhísí/pribhléidí nach bhfuil údarás acu rochtain a fháil orthu. Ní dhírítear an t-ionsaí seo ar úsáideoir faoi leith. Is feidir leis an gcineál ionsaithe seo tarlú ó laistigh de líonra. Mar shampla, má fhaigheann úsáideoir dlisteanach teachtaireacht ag rá “Cosc ar rochtain neamhúdaraithe” ach leanann siad ar aghaidh ag déanamh iarracht rochtain a fháil ar an gcóras, d’fhéadfaí a rá go bhfuil ionsaí rochtana neamhúdaraithe ar bun acu.

Ionsaí Socadáin
Glaoitear ionsaí socadáin ar ionsaí nuair a idircheapann agus athraíonn an t-ionsaitheoir faisnéis atá á roinnt idir beirt úsáideoirí, nó an fhaisnéis idir úsáideoir agus freastalaí i líonra. Is é an rud is mó faoin ionsaí seo ná nach bhfuil a fhios ag an úsáideoir go bhfuil socadán ann. Creideann an t-úsáideoir go bhfuil siad ag déanamh cumarsáid go díreach leis an bhfreastalaí nó leis an úsáideoir eile. I ndáiríre, tá an haiceálaí tar éis iad féin a idirchuir idir an seoltóir agus an glacadóir agus tá na teachtaireachtaí á n-athrú aige nó tá faisnéis á goid aige.

Fuadach Seisiúin
Glaoitear fuadach seisiúin ar ionsaí nuair a ghlacann an t-ionsaitheoir seilbh ar an seisiún úsáideora nuair atá an seisiún ar bun. Tosaíonn an seisiún nuair a logálann tú isteach ar sheirbhís, mar shampla, d’fheidhmchlár baincéireachta, agus críochnaíonn sé nuair a logálann tú amach uaidh. A luaithe is a fhaigheann an t-ionsaitheoir rochtain ar an seisiún is féidir leo a rogha rud a dhéanamh. Go minic, ní bhíonn a fhios ag an úsáideoir dlisteanach go bhfuil an seisiún á fhuadach agus ceapann siad go bhfuil an líonra ag mífheidhmiú toisc gur cailleadh an seisiún. Is cineál ionsaithe socadáin é seo.

Diúltú Seirbhíse
Glaoitear diúltú seirbhíse ar ionsaí nuair a chuireann an t-ionsaitheoir barraíocht eolais randamach istigh sa líonra chun é a phlódú agus chun é a mhoilliú síos. Cuireann sé seo cosc ar úsáideoirí eile faisnéis a sheoladh. Is féidir leis na moilleanna seo a bheith costasach do chomhlachtaí; smaoinigh ar na córais dhíolphointí.

Ionsaí Aithrise
Is ionsaí aithrise ann ná nuair a dhéanann an t-ionsaitheoir cúléisteacht ar nasc líonra slán. Idircheapann siad é agus ansin moillíonn siad go calaoiseach é nó athsheolann siad é chun míthreoir a thabhairt don úsáideoir agus chun bob a imirt orthu gach rud a iarrann an t-ionsaitheoir orthu a dhéanamh.

Is féidir níos mó a léamh faoi na bagairtí ar WLAN anseo.

Is iad líonraí ríomhaireachta a thugann an t-infreastruchtúr don idirlíon agus don Ghréasán Domhanda (WWW). Mar sin, tá sé tábhachtach tuiscint a bheith againn ar conas na líonraí seo a chosaint ó na cineálacha ionsaithe seo. Sa chéad cheacht eile, díreoimid ar na bealaí éagsúla atá ann leis na líonraí cumarsáide bunúsacha agus na ríomhairí a úsáidimid a chosaint.